Kilka prostych technik pracy z emocjami

W poprzednim moim artykule dotyczącym emocji, dokładnie je omówiłam i wyjaśniłam dlaczego ważna jest ich akceptacja i wyrażanie https://psychologiabycia.wordpress.com/2013/05/27/emocje/ W tym wpisie zaprezentuję kilka prostych technik pracy z emocjami. Zanim jednak przejdę do wpisu, przypomnę.

Wszystkie emocje są dobre i wszystkie są potrzebne, pozwalają nam rozumieć lepiej siebie samych, sytuacje w jakiej jesteśmy/ byliśmy i otoczenie czyli ludzi, konkretne osoby, to czy są dla nas ważne, jaki mają na nas wpływ itd.

Proste techniki pracy z emocjami

Wymienione poniżej przeze mnie metody pracy z emocjami opracowałam na podstawie sprawdzonych i stosowanych technik psychologicznych, na potrzeby pracy terapeutycznej indywidualnej i grupowej z dorosłymi, seniorami i dziećmi.

By wykonać to ćwiczenie  po prostu zamaluj swój kubek kolorami, które odpowiadają twoim emocjom. Kolory dobieraj intuicyjnie, ale jeśli się obawiasz, że mogą nie być odpowiednie, to zastosuj te wg wskazówek na grafice, umieszczonej poniżej. Dobrze jest na początek stosować tą technikę każdego dnia, przez cały tydzień (dlatego proponuję 5 do 7 kartek z k tym samym rysunkiem kubka, w zależności od tego ile dni pracujesz, tylu kartek potrzebujesz) bo wtedy jesteś najbardziej obciążony stresem i masz w sobie wiele emocji, a to może ci pomóc w ich identyfikowaniu i wyrażaniu. Stosuj tą technikę tak długo, aż wymalowanie emocji stanie się dla ciebie intuicyjną, naturalną formą ekspresji, stosowaną zawsze wtedy gdy będziesz miał w sobie zbyt wiele emocji lub trudności w ich rozpoznaniu.

„Słoik szczęścia”/ radości („Happiness Jar”) to modyfikacja powszechnej techniki z ang.”Happy Bottle” – „butelka szczęścia”, w Polsce przyjęto wiele różnych jej modyfikacji, ale ja osobiście uważam, że słoik jest praktyczniejszy, dlatego pozostanę przy tym wyborze. „Słoik szczęścia” (może być kolorowa), z zapisanymi na niej przez siebie momentami/ chwilami, w których czujesz szczęści. „Słoik szczęścia” jest to jedna z najprzyjemniejszych technik pracy z emocjami, który przynosi szybko realne efekty, a sprawdza się zarówno w pracy z dziećmi, jak i dorosłymi. Do pracy tym sposobem potrzebujesz największego, pustego słoika, jaki posiadasz w domu. Ze słoika usuń niepotrzebne etykiety, następnie umyj, wysusz, tak przygotowany słoik pomaluj, np. farbka akrylowa na wybrany kolor, zostawiając po środku pasek na napis ( słoik szczęścia/ z jednej strony, a z drugiej Jar Happiness ) i udekoruj np, brokatem, koralikami, czy wstążką, koronką/ sznurkiem, to też fajny pomysł na spędzenie czasu z rodziną ;). W tak przygotowanym słoiku każdego dnia umieszczaj jedną zwiniętą w kwadrat lub rulonik kartkę (może być kolorowa), z zapisanymi na niej przez siebie momentami/ chwilami, w których czujesz szczęście/ radość, czy satysfakcję. Chodzi tu o konkretną rzecz, którą właśnie robisz, sytuację lub osobę, z którą właśnie jesteś w tym momencie. O doświadczenie odczuwania radości/ szczęścia tu i teraz, w tej jednej chwili. Następnie zakręć słoik i postaw w widocznym miejscu. Gdy będziesz odczuwał trudne emocje, czy przeżywał kryzysy, spójrz na swój słoik ile radości już się tam znajduje, jeśli to nie pomoże, wyciągnij kartkę i przeczytaj, doświadcz tego szczęścia i spełnienia raz jeszcze. Czyń tak za każdym razem gdy będzie ci źle, a gdy napełnisz cały słoik, postaw obok kolejny, np. „Wdzięczności”, czy „Pozytywnych myśli”. Tak stworzysz swoją pozytywną, kolorową kolekcje słoików. W ten prosty sposób nauczysz się dostrzegać krótkie momenty szczęścia/ radości i pozytywy tam, gdzie ich wcześniej nie widziałeś, a może nawet zaczniesz odczuwać wdzięczność za to czego doświadczyłeś, co posiadasz i kim jesteś. Chodzi tu o konkretną rzecz, którą właśnie robisz, sytuację lub osobę, z którą właśnie jesteś w tym momencie. O doświadczenie odczuwania radości/ szczęścia tu i teraz, w tej jednej chwili. Następnie zakręć słoik i postaw w widocznym miejscu. Gdy będziesz odczuwał trudne emocje, czy przeżywał kryzysy, spójrz na swój słoik ile radości już się tam znajduje, jeśli to nie pomoże, wyciągnij kartkę i przeczytaj, doświadcz tego szczęścia i spełnienia raz jeszcze. Czyń tak za każdym razem gdy będzie ci źle,a gdy napełnisz cały słoik, postaw obok kolejny tym razem niech będzie, np. „Wdzięczności”, czy „Pozytywnych myśli”. W ten prosty sposób nauczysz się dostrzegać krótkie momenty szczęścia/ radości i pozytywy tam, gdzie ich wcześniej nie widziałeś, a może nawet zaczniesz odczuwać wdzięczność za to czego doświadczyłeś, co posiadasz i kim jesteś.

Autor: Joanna Wiślicka, psycholog, terapeuta

Zachęcam do przeczytania innych moich wpisów z serii o emocjach:

https://psychologiabycia.pl/zrozumiec-emocje

https://psychologiabycia.wordpress.com/2021/01/07/osoby-wysoce-wrazliwe-wwo-highly-sensitive-presons-hsp/

https://psychologiabycia.wordpress.com/2013/05/27/emocje/

https://psychologiabycia.wordpress.com/2013/04/30/nastroj/

Kryzys szansą na rozwój

Kryzys

W sytuacji kryzysowej warto jest zadać sobie pytanie, czy ten kryzys, którego doświadczamy teraz różni się czymkolwiek od innych kryzysów, jakich doświadczaliśmy do tej pory w naszym życiu?  Kryzysy w swoim przebiegu są podobne, występują z różną częstotliwością w życiu każdego z nas. Nie ma życia, bez doświadczeń kryzysowych, ale kształtują one nasz charakter i mogą być szansą na rozwój potencjału.

Samo słowo „kryzys” pochodzi od greckiego „krino” i oznacza: punkt zwrotny, przełomowy; moment rozstrzygający; jakościową zmianę układu lub w układzie. W języku ang. „Crisis” znaczenie słowa kryzys poszerza się o takie cechy, jak: nagłość, urazowość i subiektywne konsekwencje urazu w postaci przeżyć negatywnych. To  niezależnie od źródła (wewnętrzne, zewnętrzne) kryzysu, znaczenie ma jedynie nasza reakcja, na zaistniałą sytuację i to jakie sposoby radzenia sobie z nią podejmiemy.

Co o kryzysie mówi psychologia?

Kryzys jest wynikiem trudności w osiągnięciu celów życiowych, które wydają się ludziom nie do pokonania na drodze zwyczajowych wyborów i zachowań. Kryzys to reakcja na sytuację trudną, krytyczną, zazwyczaj dotąd niespotykaną, nagłą, nieprzewidywalną, przekraczającą zwykłe ludzkie doświadczenia, a wobec której dotychczasowe sposoby i umiejętności rozwiązywania problemów stają się niewystarczające. Z drugiej strony zjawiska kryzysowe mogą oznaczać też szanse rozwoju, być okazją do wyjścia z tzw. „sfery komfortu„. Kryzys łączy w sobie szansę, okazje, jak i zagrożenie, niebezpieczeństwo. Kryzys ma charakter przejściowy i może byc rozwiązany na dwa sposoby, w ciągu o.k 5 tygodni: adekwatny, a wtedy daje szansę na rozwój psychologiczny lub nieadekwatny, wówczas powoduje podatność na wystąpienie zaburzeń a nawet chorób psychicznych. Korzystne rozwiązanie kryzysu zależy głównie od działania danej osoby i interwencji innych ludzi. Takie czynniki jak osobowość człowieka, jego przeszłe negatywne doświadczenia mogą być pomocne lub stanowić obciążenie.

Podczas kryzysu ludzie nie tylko doświadczają zwiększonej potrzeby uzyskania pomocy, ale też sygnalizują ją innym, są też o wiele bardziej otwarci i podatni na zewnętrzną interwencję niż wtedy, gdy są w stanie równowagi.

W sytuacji kryzysowej jednostka reaguje na sytuację zagrażającą zwiększonym napięciem i stosuje nawykowe sposoby rozwiązania problemu. Jeśli sposoby te nie przynoszą rozwiązania i zagrożenie trwa, napięcie wzrasta i następuje dezorganizacja funkcjonowania. Jednostka ponownie próbuje stosować „stare” sposoby, ale nie udaje jej się poradzić z kryzysową (zagrażającą, traumatyczną) sytuacją. Napięcie rośnie dalej i powoduje zwiększenie mobilizacji sił organizmu.

Możliwe są różne rozwiązania:

• jednostka znajduje nowe metody i problem rozwiązuje,

• zmienia jego ocenę i przestaje uważać za problem wymagający rozwiązania,

• całkowicie rezygnuje z jego rozwiązania.

Jeżeli nie zostało zastosowane żadne z powyższych działań to napięcie rośnie do „punktu załamania” i następuje dezorganizacja osobowości. Wówczas może dojść do eskalacji kryzysu, a nawet zachowań destrukcyjnych lub autodestrukcyjnych.

To jaką rolę odegra kryzys w życiu danej jednostki, zależy od wielu czynników:

• natury problemu,

• indywidualnych zasobów jednostki,

• sposobu rozwiązywania problemów,

• dostępnego wsparcia rodzinnego i środowiskowego.

Efektem może być lepsza lub gorsza równowaga psychofizyczna, która oznacza powrót do stanu przed kryzysowego.

Czy kryzysy w naszym życiu mogą być szansą na rozwój?

Tak mogą i często są. W sytuacji kryzysowej (trudnej, traumatycznej) jednostka szuka sposobów radzenia sobie z sytuacją sięgając często lub wyzwalając niejako w sobie zasoby dotąd nie osiągalne, czy wcześniej nierozpoznane. Bardzo często sytuacja kryzysowa wymaga od człowieka zmiany perspektywy życiowej (przewartościowanie), co bywa punktem zwrotnym. Rodzi to świadomość konieczności przemian dotychczasowego sposobu funkcjonowania psychospołecznego w ciągu stosunkowo krótkiego czasu. Przemiany te mają zwykle charakter rozwojowy, progresywny – są naturalną konsekwencją wysiłku adaptacyjnego jaki ponosi wówczas jednostka, często wspomagana przez otoczenie.

Rozwój ludzkiego potencjału często wyzwalany jest przez sytuacje traumatyczne, czy właśnie kryzysy i tylko od jednostki zależy, jaką rolę w jej życiu odegra wystąpienie takich trudności. Istnieje możliwość wyjścia z kryzysu wzmocnionym, dojrzalszym, lepiej przystosowanym do zadań życiowych. Rozwój jest nam potrzebny, żeby nauczyć się lepszej relacji ze swoją niedoskonałością, przykrymi wspomnieniami i bólem. Daje możliwość  głębszego poznania i akceptacji siebie. Rozwijaj się, zacznij robić to, co zwykle odkładałeś na później, poszukuj rozwiązań swojej sytuacji/ swoich problemów, ucz się nowych rzeczy, twój umysł właśnie teraz otwiera się na to, co nowe, teraz jest najbardziej chłonny, a Ty kreatywny.

Kryzys daje ogromne możliwości rozwoju. Twój potencjał nie gaśnie, jest zawsze w gotowości, ale musi być przez Ciebie odkryty. Nie ma znaczenia na jakiej płaszczyźnie funkcjonowania: emocjonalnej, intelektualnej, duchowej, społecznej, czy ekonomicznej) chcesz dokonać zmiany, zrób to!… teraz masz okazję, skorzystaj z niej. 🙂

Jedno jest pewne kryzysy w naszym życiu pojawiają się i będą się pojawiały, a dzieje się tak, nie bez powodu. To czego doświadczamy, staje się częścią nas samych, dzięki sytuacjom trudnym, uczymy się siebie wciąż na nowo. Gdy się już pojawią kolejne, będziemy potrafili, na podstawie dotychczasowych doświadczeń minimalizować jego skutki, a z czasem może nawet będziemy w stanie ograniczyć sytuacje wywołujące kryzys. Pamiętaj jednak, że nie wszystko da się przewidzieć i nie na wszystko mamy wpływ, a jeśli na coś wpływu nie mamy, to po co się tym przejmować 😉

Jeśli chcesz podziel się ze mną w komentarzu swoimi odczuciami i daj znać, czy się rozwijasz w czasie kryzysu? Jeśli tak, to napisz  co się zmieniło w Tobie i w twoim życiu?

Autor: Joanna Wiślicka

Psycholog i terapeuta, pracuje metodami autorskimi i w podejściu skoncentrowanym na rozwiązaniu (TSR)

Zachęcam również do przeczytania innych artykułów mojego autorstwa:

https://psychologiabycia.wordpress.com/2020/08/04/trudnosci-w-codziennosci-a-proces-zmiany/

https://psychologiabycia.wordpress.com/2020/08/31/interwencja-kryzysowa/

https://psychologiabycia.wordpress.com/2020/10/31/psychozy/